Het is mij opgevallen hoe graag mensen een verhaal vertellen over zichzelf. Elke gewoonte, overtuiging en zielensmart wordt toegeschreven aan het levensverhaal waarmee ze zich identificeren. Vaak bestaat de kern van zo’n levensverhaal uit een moeilijke kindertijd, een ziekte of een traumatische gebeurtenis. Gebeurtenissen uit het verleden worden verantwoordelijk geacht voor de huidige staat van zijn.
“Omdat ik als kind misbruikt werd, ben ik nu zeer gesloten en achterdochtig van aard.”
“Ik kan mezelf niet veranderen, want depressie is erfelijk in mijn familie.”
“Ik ben zeer onzeker en kwetsbaar, daarom ga ik bepaalde uitdagingen uit zelfbescherming liever uit de weg.”
Dit zijn slechts drie beknopte voorbeelden van verhalen die mensen over zichzelf kunnen vertellen. Met het verstrijken der jaren stopt de verteller vaak met het uitbreiden van zijn verhaal en blijft het reeds vertelde steeds herhaald worden. Elke nieuwe ontmoeting nodigt uit om het vast gehanteerde levensverhaal vanonder het stof te halen.
Jammer genoeg is het gros van de vertelde verhalen die ik hoor negatief van aard. Zelfmedelijden vormt niet zelden een prominent onderdeel van het verhaal. Het probleem ligt in het gevoel van machteloosheid ten opzichte van het verhaal waarin men zich bevindt. Veel mensen beschouwen zich als een speelbal van het lot en zijn ervan overtuigd dat geluk iets is dat enkel bij toeval kan plaatsvinden.
De moeilijke omstandigheden, zoals een traumatische jeugd of erfelijkheidsfactoren, dienen zich inderdaad aan als iets waar je geen controle over hebt. Maar het verhaal dat je er achteraf over vertelt, is wel volledig naar keuze in te vullen. Het is een keuze om verbitterd en negatief rond te lopen omdat je je een slachtoffer voelt. Het verhaal over de pijn die je hebt doorstaan, kan evengoed een inspirerend positief verhaal worden. Misschien kunnen mensen zich herkennen in jouw verhaal en zich daardoor getroost voelen. Voordat je uit gewoonte begint te vertellen, vraag jezelf eens af wie er baat heeft bij het horen van jouw verhaal?
Ik vind het steeds moeilijker om lang te luisteren naar de trieste verhalen waarmee mensen zich hypnotiseren. Het delen van je smarten kan natuurlijk helend werken, maar er moet dan ook een verlangen naar transformatie op volgen. Wie er deugd bij heeft om zijn negatieve verhaal keer op keer te vertellen, graaft zichzelf steeds dieper in. Als je echt los wil komen van de pijnlijke gevoelens die je verhaal meebrengt, dan moet je in de eerste plaats stoppen met het te vertellen.
Je kunt, wanneer je maar wil, een geheel nieuw verhaal over jezelf vertellen. Alles is mogelijk! Alleen jij kunt bepalen wat voor iemand je wil zijn. En welke termen je jezelf toeschrijft. Ik zeg niet dat het nieuwe verhaal van de ene dag op de andere geïntegreerd zal zijn in jouw overtuigingen en werkelijkheid. Transformatie is vaak een traag en weerbarstig proces. Maar met wilskracht en doorzetting kun je gestaag schrijven aan het verhaal waar je trots op bent.
En tot slot nog dit: hoe prachtig of ontroerend je verhaal ook mag zijn, wees karig met het verspreiden van je vertelsels. Leer aanvoelen wanneer een goed moment om te vertellen zich aandient. Iedereen vindt zijn eigen verhaal het belangrijkste op aarde, het ego is daar verantwoordelijk voor. Wees dus kritisch op jezelf en geef je ego niet altijd waar het om vraagt.