We hebben allemaal wel al eens gehoord over de ijsberg van Freud; een metafoor die stelt dat het merendeel van onze cognitieve processen onder het wateroppervlak plaatsvindt en zodus onbewust is.
Ik heb zelf al ettelijke malen ondervonden dat er inderdaad een deel van mij is dat ervaart, verlangt en handelt zonder dat ik daar echt bewust van ben. Dat ondervinden gebeurt vaak in de vorm van onverwachte emoties of fysieke symptomen. Zo denk ik soms dat ik bepaalde gebeurtenissen verwerkt en gerelativeerd heb, terwijl dan later het tegendeel blijkt waar te zijn.
Verlies is daar een concreet voorbeeld van. Dat kan gaan over een overlijden of het breken van een band met iemand. Het gebeurde wel eens dat ik pas een hele tijd na de feiten werd overvallen door intense emoties waarvan ik geen idee had dat ze zich in mij bevonden. Ik meende het verlies geklasseerd en verwerkt te hebben, totdat de overweldigende emoties mij het tegendeel lieten weten.
Wat zich onder het oppervlak van het bewustzijn afspeelt, komt hoe dan ook wel eens bovendrijven. Soms is het verrassend. En soms had ik al ergens een vermoeden.
Ik heb het een hele tijd niet evident gevonden om me te identificeren en verzoenen met dat deel van mezelf dat uit een blinde vlek bestaat. Ik heb mijn onderbewustzijn wel eens verweten van achterbaksheid. Ik was bang voor de streken die mijn onderbewustzijn in petto had. Het leek alsof mijn onbewuste ‘ik’ ten koste van de bewuste ‘ik’ haar slag wou slaan.
Ik ben uiteindelijk toch gaan inzien dat mijn onderbewustzijn niets dan het beste met mij voorheeft. Dat het eerder andersom is: mijn bewuste ‘ik’ saboteert en maskeert mijn onbewuste ‘ik’. Omdat sommige onbewuste processen confronterend en pijnlijk blijken te zijn. In het onderbewustzijn ligt alles van jezelf dat je moeilijk kunt accepteren.
De scheiding tussen bewust en onbewust is eigenlijk een illusie. Het is een poging om mij te distantiëren van alles van mezelf dat ik niet begrijp of niet akkoord mee ben. Maar het is onmogelijk om mij te distantiëren van mezelf.
Hoe beter ik mezelf leer kennen, hoe minder onbewust het onderbewustzijn wordt. Zelfontwikkeling is in feite het één worden van het bewustzijn met het onderbewustzijn. Het smelten van de ijsberg tot één massa. Eén worden met alles. Jezelf helemaal accepteren zoals je bent.
Het onbewuste ligt altijd klaar om ontgonnen te worden. En tijd en aandacht voor jezelf zijn daarbij onontbeerlijk. Het vraagt enige moeite en vaak ook geduld om jezelf te doorgronden. Maar dat is niets vergeleken met de last die het langdurig onderdrukken van bepaalde aspecten van jezelf met zich meebrengt.
Het intense ziekteproces dat ik ervaren heb, schrijf ik eveneens toe aan een discongruentie tussen het onderbewustzijn en het bewustzijn. Onbewust schreeuwde ik om een herziening van mijn levensstijl. Maar die wanhoopskreten werden niet gehoord door mijn bewuste ik, want ik had helemaal geen zin om te veranderen. En zodus brak het geschreeuw van mijn onderbewustzijn door in de vorm van fysieke symptomen. Ik werd op die manier wel gedwongen om te luisteren en handelen naar wat mijn authentieke ik écht wou.
Authenticiteit is onlosmakelijk verbonden het onderbewustzijn. Het is de zuivere essentiële wil die losstaat van ego, status en sociale verwachtingen. Dat een gelukkig mens per definitie een authentiek mens is, beschrijf ik in mijn eerstvolgende blogpost.
