In mijn vorige tekst, genaamd ‘Harmonieus leven in de dualiteit: een kwestie van evenwicht in de illusies’, sprak ik over hoe we in onze dualistische wereld een onderscheid maken tussen negatief en positief. En dat het ene niet zonder het andere kan bestaan. In deze tekst wil ik even dieper ingaan op het omgaan met zogenaamde negativiteit. En hoe we moeilijke gevoelens constructief kunnen gebruiken.
Wanneer we boosheid, woede, verdriet, angst, onmacht of wanhoop voelen, dan klasseren we deze gevoelens veelal als negatief en ongewenst. De gevoelens waaronder we lijden zijn het product van gedachten die geprojecteerd worden op bepaalde gebeurtenissen. De gebeurtenissen zijn op zichzelf neutraal, het zijn de ideeën die we over iets, iemand of onszelf hebben die we beoordelen en categoriseren. Als je beseft dat je zelf verantwoordelijk bent voor je gedachten en gevoelens, dan impliceert dit dat je de keuze hebt om bepaalde dingen te denken en voelen. En keuze betekent vrijheid. Je kunt jezelf dus verlossen van het lijden door je gedachten en overtuigingen te transformeren.
Maar deze keuzevrijheid betekent niet dat het aangeraden is om enkel voor aangename of positieve gewaarwordingen te kiezen. Het ervaren van moeilijke of negatieve gevoelens is in feite een zeer vruchtbaar gegeven. Want het zijn vooral de moeilijkste uitdagingen die een boost betekenen voor onze zelfontwikkeling. Wie diepgaand bewust is van zijn scheppingsvermogen en vrijheid durft het ook aan om te kiezen voor de minder gemakkelijke weg.
De gevoelens die we als ongemakkelijk omschrijven, willen we vaak zo snel mogelijk achter de rug hebben. We voelen een sterke weerstand tegenover wat moeilijk aanvoelt. Het zijn niet de gevoelens die een obstakel vormen, maar (alweer) de gedachten die we op de gevoelens projecteren.
Wanneer we bijvoorbeeld verdriet voelen, dan proberen we het snel weg te slikken. We zeggen tegen onszelf dat we ons moeten ‘vermannen’. Veel mensen excuseren zich voor het uiten van verdriet. Dit toont aan dat we het gevoel niet willen aanvaarden en het zo snel mogelijk teniet willen doen. Deze weerstand is eigenlijk nog moeilijker dan de emotie op zichzelf. Wanneer we de emotie niet proberen te onderdrukken en gewoon laten ‘stromen’, dan maken we het onszelf veel minder moeilijk. Ons aantrekken wat een ander daar eventueel van zal denken of zeggen, is een vorm van zelfsabotage waar we beter geen aandacht/energie aan besteden.
Verdriet is nog een ‘gemakkelijk’ voorbeeld. Maar wat met woede en boosheid? We weten immers hoe (zelf)destructief deze emoties kunnen werken. Ook hier maakt weerstand de dingen alleen maar complexer. Maar ze in volle ornaat en ongecontroleerd tot uiting laten komen, is anderzijds ook niet aan te raden.
Elke emotie, hoe intens en overweldigend deze ook mag zijn, dient gevoeld te worden. Jouw gevoelens en emoties (er is een verschil tussen beide, maar dat is in het kader van deze tekst niet meteen relevant) zijn jouw eigen creaties. We zijn allemaal scheppers die verantwoordelijkheid dragen voor datgene dat we tot stand laten komen. Als je woede schept, al dan niet bewust, dan moet je iets doen met die creatie. Een gevoel tot stand laten komen om het vervolgens te negeren, levert op termijn enkel een uitvergroting van dat gevoel op. Hoe groter en zwaarder je het gevoel op de achtergrond laat worden, des te moeilijker en pijnlijker het zal voelen om je ervan te ontdoen.
Het aanvaarden van onze creaties/gevoelens is een belangrijk aandachtspunt. Het getuigt van een gebrek aan eigenliefde wanneer we onszelf berispen omwille van het tot stand brengen van bepaalde gevoelens. In plaats daarvan kun je je gevoelens beter bewust doorvoelen en er aandacht aan besteden. Je kunt bijvoorbeeld in dialoog gaan met die gevoelens (met jezelf) en vragen wat je kunt doen om ze constructief te verwerken.
Boosheid en woede zijn zeer beweeglijke energieën. Ze worden gemakkelijk naar agressie vertaald. En aangezien agressie niet getolereerd wordt in onze samenleving, lopen er heel wat mensen met opgekropte gevoelens rond. Op een gegeven moment loopt de spreekwoordelijke emmer der gevoelens over en is er sprake van controleverlies, wat alles alleen maar erger maakt. Omwille van de beweeglijke aard van deze emoties, kunnen ze constructief omgezet worden naar fysieke acties zoals sport. Je kunt je als het ware ‘afreageren’ door bijvoorbeeld hard te gaan rennen, te fietsen of door een zelfverdedigingssport aan te leren. Op die manier kun je jezelf ontladen van die interne spanning en de gevoelens laten stromen. Sport en fysieke inspanning is ideaal om jezelf te ontdoen van interne spanning of onrust. De opzwepende ‘negatieve’ gevoelens kunnen fungeren als brandstof of motivator om je grenzen te verleggen.
Naar mijn weten, ging ik niet zozeer gebukt onder boosheid of onderdrukte agressie, maar ik was mij wel bewust van een innerlijke spanning. Ik vond het vaak niet evident om mij volledig te ontspannen. Ik maakte mezelf ook gek door eindeloos te (over)denken en te analyseren waardoor ik moeite had om in te slapen. Daarbij kwam ook nog eens dat ik me soms angstig voelde omdat ik dacht dat ik weerloos en kwetsbaar was en zodus een gemakkelijk slachtoffer. Mezelf de efficiënte zelfverdedigingstechnieken van Krav Maga (synoniem voor contactgevecht of close combat) eigen maken, heeft absoluut geholpen om mij te ontdoen van die vervelende gewaarwordingen.
In de trainingszaal heb ik geen tijd om te denken en ik kan de onrust en frustratie constructief gebruiken om doeltreffende resultaten te genereren. Wanneer ik mijn hoofd tijdens het trainen bijvoorbeeld onvoldoende bescherm en zodus klappen incasseer, dan voel ik frustratie en boosheid opborrelen die ik vervolgens onmiddellijk transformeer naar een onverschrokken strijdlust. Het ervaren van deze confronterende gevoelens helpt mij om de krijgster in mezelf naar boven te halen die niet met zich laat sollen. Indien de trainingen gemakkelijker zouden zijn, geen uitputting, angst of frustratie zouden opwekken, dan zou ik deze strijdlustige kant van mezelf nooit hebben leren kennen. Dit is ook het geval in het dagelijks leven. Er mogen best uitdagingen zijn, anders is het leven te gemakkelijk en stagneren we in onze groei.
Ik heb nu gekozen voor het aanleren van deze zelfverdedigingstechniek, maar het hoeft niet altijd zo extreem te zijn. Er zijn tal van manieren om jezelf te ontdoen van spanning. Ieder moet voor zichzelf uitmaken wat het beste werkt om zich constructief te ontladen van negatieve gewaarwordingen. Onthoud vooral dat het gaat (vooral bij woede en boosheid) om een krachtige energie die ingezet kan worden om iets te verwezenlijken waarover je je achteraf goed voelt. Zie moeilijkheden als een nieuwe kans om te groeien en om sterker te worden. Zo kan wanhoop bijvoorbeeld getransformeerd worden naar vastberadenheid. Diepgaande wanhoop ten gevolge van een chronische ziekte betekende voor mij een sterke drijfveer om mijn levensstijl in vraag te stellen en hardnekkige, schadelijke overtuigingen overboord te gooien. Zonder die wanhoop had ik nooit zo intens aan mezelf gewerkt. Ik pluk de dag van vandaag nog steeds de vruchten van de wanhoop die ik jaren geleden ervoer.
Angst om terug ziek te worden, heb ik ondertussen ook weten te transformeren naar iets constructief. In plaats van eronder gebukt te gaan, of de angst weg te duwen en te veroordelen, gebruik ik de angst als ultieme motivator om goed voor mezelf te zorgen. Want ik wil ALLES doen om niet terug ziek te worden. Ook al betekent dit dat ik soms dingen moet doen die het gros van de mensen rondom mij niet doet, noch begrijpt. Mijn welzijn is absolute prioriteit en de mening van een ander is daaraan ondergeschikt. De angst houd mij alert en zorgt ervoor dat ik niet verval in oude destructieve gewoontes.
Dus wanneer je iets ervaart waarvan je je liever zou willen verlossen, denk er dan aan dat deze ervaring een stimulator in je persoonlijke groei kan betekenen. Maak gebruik van je moeilijke gevoelens en laat ze voor jou werken in plaats van tegen jou.
